Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao mỗi bàn chân của loài ngựa chỉ có một ngón chân chưa? Không giống như hầu hết các động vật có vú khác, ngựa đã tiến hóa để chạy bằng một móng duy nhất hỗ trợ toàn bộ trọng lượng cơ thể của chúng.
Xem thêm: Những Động vật nào thông minh nhất được khoa học chứng minh
Nhưng điều này không phải lúc nào cũng đúng. Tổ tiên của những con ngựa hiện đại có nhiều móng guốc, nhưng theo thời gian, chúng đã phát triển thành một móng duy nhất. Các nhà nghiên cứu đã xác nhận rằng các ngón chân bổ sung đã bị mất hoàn toàn, trái ngược với một giả thuyết trước đó.
Sự tiến hóa của chân loài ngựa
Loài động vật giống ngựa được biết đến sớm nhất, được gọi là Hyracotherium, sống cách đây khoảng 55 triệu năm và có 4 ngón ở bàn chân trước và 3 ngón ở bàn chân sau. Khi khí hậu thay đổi và đồng cỏ thay thế rừng, ngựa đã thích nghi để chạy nhanh hơn và hiệu quả hơn trên địa hình trống trải. Chúng giảm dần kích thước và số lượng ngón chân cho đến khi chỉ còn lại một ngón.
Quá trình này được gọi là giảm chữ số và nó đã xảy ra độc lập ở một số nhóm động vật, chẳng hạn như voi và tê giác. Tuy nhiên, loài ngựa đặc biệt ở chỗ chúng đã mất hoàn toàn các ngón chân bên, không để lại dấu vết của chúng trong bộ xương.
Bí Ẩn Những Mảnh Xương Nẹp
Nhưng có một bằng chứng cho thấy ngựa vẫn còn giữ lại một số tàn tích của ngón chân thừa: xương nẹp. Đây là hai xương mảnh chạy dọc sau cẳng chân ngựa, song song với xương pháo chính. Chúng được cho là vết tích của ngón chân thứ hai và thứ tư từng có ở loài ngựa cổ đại.
Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu đã đề xuất rằng xương nẹp không chỉ là phần còn lại vô dụng mà thực sự có chức năng ổn định chân ngựa và hấp thụ sốc. Họ cũng cho rằng xương nẹp chứa một số sụn và mô mềm có khả năng hình thành ngón chân nếu được kích hoạt bởi một số gen nhất định.
Bằng chứng di truyền
Để kiểm tra giả thuyết này, một nhóm các nhà nghiên cứu từ Đại học Copenhagen và Đại học California, Davis, đã phân tích DNA của 21 con ngựa thuộc các giống ngựa khác nhau và so sánh nó với DNA của các loài động vật có vú khác có nhiều ngón chân. Họ đã tìm kiếm các gen liên quan đến sự phát triển chi và hình thành các ngón, và phát hiện ra rằng ngựa đã mất đi một số gen này theo thời gian.
Họ cũng phát hiện ra rằng các gen chịu trách nhiệm hình thành sụn và mô mềm của ngón chân hoàn toàn không hoạt động ở ngựa. Điều này có nghĩa là không có cách nào để ngựa tái tạo các ngón chân thừa của chúng, ngay cả khi chúng có các tác nhân môi trường phù hợp.
Các nhà nghiên cứu kết luận rằng xương nẹp thực sự là cấu trúc vết tích không có chức năng ở ngựa hiện đại. Họ cũng cho rằng việc mất đi những gen này có thể đã giúp ngựa chạy nhanh hơn và hiệu quả hơn trên một móng guốc.
Ý nghĩa đối với sức khỏe của ngựa
Những phát hiện của nghiên cứu này có ý nghĩa đối với sức khỏe và phúc lợi của ngựa. Vì xương nẹp không cần thiết cho chức năng chân của ngựa nên chúng có thể dễ bị chấn thương và viêm nhiễm. Điều này có thể gây đau đớn và khập khiễng cho ngựa, đặc biệt nếu chúng làm việc quá sức hoặc có hình dạng kém.
Nghiên cứu cũng làm sáng tỏ lịch sử tiến hóa của ngựa và cách chúng thích nghi với môi trường thay đổi. Bằng cách so sánh DNA của chúng với các loài động vật có vú khác, chúng ta có thể tìm hiểu thêm về cách chúng trở thành một trong những nhóm động vật đa dạng và thành công nhất trên Trái đất.